Welke koekenpan past bij mij?
Één van de belangrijkste spullen in de keuken is de koekenpan. Bij de meeste gerechten komt er een koekenpan aan te pas en een fijn exemplaar is dan ook onmisbaar. De koekenpan is er in veel soorten en maten en verschillende ingrediënten vereisen vaak ook een ander soort pan. Voor een eitje bakken gebruik je bijvoorbeeld een andere soort koekenpan dan voor biefstuk.
Het kiezen van de juiste pan kan dan ook best een opgave zijn. Ben jij toe aan een nieuwe koekenpan, maar weet je niet zo goed welke je moet kiezen? Hieronder maken je wegwijs in de wereld van de koekenpan.
Werkt de pan op mijn warmtebron?
Al onze koekenpannen kunnen op gas gebruikt worden. Ook keramische, halogene of elektrische kookplaten vormen geen probleem. Op inductie heb je een pan nodig met een platte, stevige en magnetische bodem. Hierdoor is roestvrij staal zeer geschikt voor inductie, maar ook pannen van gietijzer zijn vrijwel altijd te gebruiken op deze warmtebron. De andere materialen, voornamelijk koper en plaatstaal, zijn te gebruiken op inductie wanneer ze voorzien zijn van een speciale bodem. Lees hier meer over de verschillende warmtebronnen >..
Antikleeflaag of niet?
Voor eiwitrijke producten raden we je aan om een pan met een antikleeflaag, ook wel anti-aanbaklaag genoemd, te nemen. Eiwitrijke producten zoals aardappel, vis en eieren hebben de neiging snel te plakken. De antikleeflaag zorgt ervoor dat dit niet gebeurt. Deze pannen zijn echter niet geschikt voor baken op hoge temperaturen. Hierdoor kun je het dichtschroeien van vlees of gevogelte beter in een koekenpan zonder een dergelijke laag doen. Voor het verder uitkiezen van je nieuwe koekenpan maken we hieronder onderscheid tussen pannen die handig zijn voor het bereiden van eiwitrijke producten of juist voor niet-eiwitrijke producten.
Eiwitrijke producten
Gewone anti-kleeflaag
Niets blijft plakken in deze pan, waardoor deze heel gemakkelijk in gebruik is. Het enige waar je op moet letten is dat je niet op een te hoge temperatuur gaat bakken; hier kan de anti-aanbaklaag niet tegen. Om de speciale laag zo lang mogelijk intact te houden raden we af de pan schoon te maken in de vaatwasser.....
Voordelen en nadelen:
+ Zeer makkelijk in gebruik
+ Ingrediënten blijven niet kleven
+ Weinig olie of andere vetten nodig om te bakken
+ Keuze uit verschillende materialen koekenpannen
- Laag is niet krasbestendig
- Kan niet tegen temperaturen boven de 200°C
- Niet aangeraden om in de vaatwasser te reinigen
Keramische antikleeflaag
Dit is een variant van de gewone antikleeflaag welke iets steviger is. Doordat de laag harder is raakt deze minder snel beschadigd en kun je op een wat hogere temperatuur kunt bakken. Na een tijdje kan er aanslag in de pan blijven zitten. In dat geval is hij goed schoon te maken met een reinigingsproduct voor roestvrijstalen pannen, dit is een heel zacht schuurmiddel dat de laag die aanbakt verwijderd. Bovendien is een keramische antikleeflaag dikwijls vrij van PFAS.
Voordelen en nadelen:
+ Zeer makkelijk in gebruik
+ Ingrediënten blijven niet kleven
+ Weinig olie of andere vetten nodig om te bakken
+ Veelal vrij van PFAS
- Laag is niet krasbestendig
- Kan niet tegen temperaturen boven de 250°C
- Er kan aanslag ontstaan in de pan, maar deze is gemakkelijk te verwijderen
- Niet aangeraden om in de vaatwasser te reinigen
Niet-eiwitrijke producten
Roestvrij staal:
Roestvrijstalen pannen zijn zeer geschikt voor hogere temperaturen. Indien de steel ook van RVS is, kan hij ook in de oven. Wanneer je normaal een pan met antikleeflaag gebruikt, kan het zijn dat je in het begin even moet wennen. Producten die je bakt in een roestvrij stalen pan blijven de eerste paar minuten 'plakken' aan de bodem. Geen zorgen, dit is de bedoeling. Wanneer de eiwitten stollen en het product karamelliseert, laat het vanzelf weer los. Probeer geduld te hebben en beweeg jouw biefstukje dus pas als deze helemaal los is gekomen. Roestvrij stalen pannen zijn vaak voorzien van een sandwich- of multiplybodem, waar aluminium of koper in verwerkt zit. Hierdoor zijn het goede warmtegeleiders en blijft eten lang warm. De pan kan in de vaatwasser, maar blijft langer mooi als je hem in een sopje afwast.
Voordelen en nadelen:
+ Bestand tegen hoge temperaturen
+ Goede warmtegeleider
+ Krasbestendig
+ Zuurbestendig; zal niet roesten
+ Onverslijtbaar en onderhoudsvriendelijk
+ Vaatwasserbestendig
- Hogere aanschafwaarde
- Vergt enige oefening / gewenning
Plaatstaal
Een plaatstalen pan kan wel tegen een stootje. Deze robuuste pan bakt geweldig, mits je hem goed behandeld. Een plaatstalen pan moet voor het eerste gebruik met olie ingebrand worden. Dit inbranden is even een klusje, maar daarna heb je er lang plezier van. De pan kan hoge temperaturen aan en gaat, hoe vaker je hem gebruikt, steeds beter bakken. De pan kleurt zwart en creëert zijn eigen antiaanbaklaag. Zorg dat je deze pan vet houdt, plaatstaal kan makkelijk roesten als het niet vet gehouden wordt. Toch roest in de pan? Geen ramp, maak de pan schoon met een schuursponsje, eventueel met een drupje schuurmiddel, en brandt deze opnieuw in. Plaatstaal is een sterk en duurzaam materiaal, waardoor deze pan wel een leven lang mee kan gaan.
Voordelen en nadelen:
+ Bestand tegen hoge temperaturen
+ Krasbestendig
+ Bouwt een natuurlijke anti-aanbaklaag op
+ Kan een leven lang meegaan
+ Kan gebruikt worden in de oven
- Vergt onderhoud
- Kan roesten als het niet vet wordt gehouden
- Minder geschikt voor inductie vanwege de dunne bodem
- Niet vaatwasserbestendig
Koper
Koperen pannen zijn een lust voor het oog en hebben een prachtige herkenbare kleur en glans. Daarnaast geeft een pan van dit materiaal ook ongeëvenaarde bakresultaten. Koekenpannen van koper zijn kostbaar, maar dan heb je wel een pan met een uitstekende warmtegeleiding. Hierdoor kan je dan ook heel precies bakken en braden. Omdat zouten en zuren een reactie geven met koper wordt dit materiaal altijd gecombineerd met roestvrij staal, hierdoor is het gemakkelijk schoon te maken na gebruik. Om de pan van de buitenkant mooi te houden kun je gebruik maken van koperpoets.
Voor- en nadelen:
+ Uitstekende warmtegeleiding
+ Geschikt voor in de oven
+ Kan een leven lang meegaan
- Hogere aanschafwaarde
- Veelal niet geschikt voor inductie
- Niet vaatwasserbestendig
Gietijzer
Gietijzer is een langzame geleider en heeft dus even de tijd nodig om op temperatuur te komen. Als de pan zover is, houdt hij lang zijn warmte vast, zelfs als er koude producten in gelegd worden. Deze pan is dus perfect om vlees in dicht te schroeien of te karamelliseren. De pan bakt het lekkerst als hij vet gehouden wordt. Zorg er dus voor dat je de pan, na het afwassen met warm water, voorziet van een heel dun laagje olie. Verzorg je gietijzer goed dan gaat het tientallen jaren mee.
Voor- en nadelen:
+ Bestand tegen zeer hoge temperaturen
+ Is, naast alle gebruikelijke warmtebronnen, geschikt voor de oven, BBQ of op een kampvuur
+ Kan een leven lang meegaan
+ Houdt warmte lang vast
- Duurt even voordat het op temperatuur is
- Vergt enig onderhoud
- Zwaar materiaal
- Niet vaatwasserbestendig
