Hoe gebruik je een tajine?
Koken met een tajine; een feestje op tafel. Met dit traditionele kookgerei breng je gelijk sfeer in de keuken. Daarnaast is een tajine gebruiken heel gemakkelijk. We merken in onze kookwinkel dat de tajine ongekend populair is, maar dat er toch wel veel vragen over worden gesteld. Ben jij ook nieuwsgierig naar het koken met een tajine? Wij vertellen je hoe dit kookgerei werkt. Zo verwen je jouw gasten met de smaak van de Berberse keuken, gepresenteerd en bereid op authentieke wijze.
In dit artikel vertellen we je alles over het gebruik van de tajine. Onze pannenexpert Ria deelt al haar tips en legt je stap voor stap uit hoe koken met een tajine in zijn werk gaat. Of bekijk direct ons actuele aanbod aan tajines.
Wat is een tajine?
Een tajine, ook wel tagine genoemd, is een stoofpot bekend van de Marokaanse, Tunesische en onder andere Algarijnse keuken. Kenmerkend aan deze Oosterse braadpan is het kegelvormige deksel. Een tajine is een soort slowcooker en wordt gebruikt voor het langzaam gaar stoven van vlees, vis en groentegerechten.
Een tajine is zowel de naam voor de talloze Berberse stoofgerechten als de (meestal) geglazuurde stoofpot van aardewerk waar je het gerecht mee bereid. In de traditionele Oosterse cultuur zijn kip- en lamsgerechten zeer populair. Maar je kunt de tajine ook gebruiken voor de bereiding van een Frans gerecht in combinatie met wijn.
Hoe werkt een tajine?
Een tajine bestaat uit twee gedeelten: een holle, ronde schaal en een kegelvormig deksel. Met het deksel op de schaal is het geheel vrijwel hermetisch afgesloten. Dit zorgt voor optimale warmtegeleiding en een efficiënt garingsproces. Een tajine werkt altijd in combinatie met vocht. Door de schaal van de tajine te vullen met ingrediënten en vocht is het mogelijk is het mogelijk de inhoud te garen. Zodra de tajine gevuld op de warmtebron wordt geplaatst verdampt het vocht en condenseert het op de binnenkant van de kegel. Vervolgens loopt deze damp weer terug in de pan, zo droogt de inhoud niet uit.
Oorsprong tajine
De traditionele Marokkaanse aardewerken stoofpot komt oorspronkelijk uit de tijd van de Nomaden. Nomaden uit het Midden Oosten en Noord-Afrika trokken rond met een beperkte bepakking, wegens dit gebrek waren zij genoodzaakt om éénpansgerechten te maken. Daarnaast was sappig vlees door de droogte van de woestijn vaak niet te verkrijgen. Middels een tajine konden de Nomaden het vlees langzaam laten garen in het eigen kookvocht waardoor het alsnog mals en sappig werd.
Later waren het niet alleen meer de Nomaden, maar ook de mensen in de stad die gebruik gingen maken van de tajine. Heel vroeger had vrijwel niemand een eigen keuken in huis. In de Marokkaanse maar ook Tunesische cultuur was het dan gebruikelijk dat iemand thuis alle voorbereidingen trof voor het gerecht in de tajine. Vervolgens werd de tajine meegenomen naar de plaatselijke Hammam. In dit Oosterse badhuis werd de tajine in de houtskool gezet waarmee de Hammam werd warmgestookt. Na het baden was de maaltijd gaar en kon er gegeten worden.
Soorten tajines en het eerste gebruik
Afhankelijk van het materiaal is het belangrijk dat je tajines eerst voorbehandeld voordat je deze in gebruik gaat nemen. Vandaar dat we je voordat we aan de slag gaan met de tajine eerst wat meer informatie geven over de verschillende soorten tajines en wat de voordelen en nadelen zijn per materiaal. Zo weet je precies welk type tajine bij je past en waar je op moeten letten wanneer je een tajine gaat kopen. Er zijn twee varianten authentieke tajines gemaakt van keramiek en twee moderne exemplaren gemaakt van RVS of gietijzer.
Keramieken tajine - ongeglazuurd
Dit is de meest authentieke, maar ook kwetsbare vorm. Vaak is de keramieken tajine te vinden op (Marokkaanse) markten. De behandeling is zeer intensief. De eerste keer dat je een Marokkaanse tajine van aardewerk gebruikt moet deze eerst 24 uur weken in een waterbad. Daarna laat je de tajine voor ieder gebruik 1 uur weken. Dit is noodzakelijk om de warmtegeleiding beter te laten verlopen. Anders is de kans groot dat de tajine kapot springt.
Deze aardewerk tajine is geschikt voor een gasfornuis in combinatie met een sudderplaatje of voor ovengebruik. De tajine is niet geschikt voor inductie. Andere warmtebronnen zijn in verband met de vaak matige kwaliteit van het keramiek niet aan te raden.
Voor- en nadelen:
+ Meest authentieke vorm
+ Voordeliger in aanschaf
- Intensieve voorbehandeling eerste gebruik
- Alleen geschikt voor gas en oven|
- Zeer breekbaar
Keramieken tajine - geglazuurd
Deze tajines hebben wel de authentieke look van de oorspronkelijke variant, maar een veel hoger gebruiksgemak. Er is geen voorbehandeling nodig, de tajine is direct klaar voor gebruik. Het verstandig om de tajine langzaam op temperatuur te brengen om de kans op breken te verkleinen.
Dit type tajine is geschikt voor een gasfornuis in combinatie met een sudderplaatje of ovengebruik (maximaal 180 graden). Daarnaast zijn deze tajines ook geschikt voor halogeen, keramisch en elektrisch koken, maar middels gas blijft de meest optimale warmtebron. Wees wel voorzichtig met temperatuurverschillen: door de thermische schok kan de tajine beschadigen. Het sudderplaatje gaat dit tegen en voorkomt dat je pan te snel warm wordt.
Voor- en nadelen:
+ Authentieke vorm
+ Direct klaar voor gebruik
+ Geschikt voor de meeste warmtebronnen
- Niet geschikt voor inductie
- Oppassen met temperatuurverschillen
Roestvrijstalen tajine
Deze moderne uitvoering van de tajine is gemaakt van hoogwaardig RVS materiaal in combinatie met een geglazuurd keramieken deksel. De tajine heeft dan wel niet de authentieke look die je bij deze pan zou verwachten, maar wel alle voordelen. Dankzij het roestvrij staal is deze tajine geschikt voor inductie. Daarnaast is een RVS tajine ook geschikt voor alle andere warmtebronnen en ovenbestendig tot 180 graden (in verband met het keramieken deksel). Pas wel op met temperatuurverschillen. Ondanks dat de onderkant niet kapot kan, is het deksel wel breekbaar.
Voor- en nadelen:
+ Direct klaar voor gebruik
+ Hoog gebruiksgemak
+ Geschikt voor alle warmtebronnen incl. inductie
+ Geschikt voor aanbraden
- Oppassen met temperatuurverschillen
- Niet authentiek
Gietijzeren tajine
Ook met deze moderne variant haal je een tajine voor inductie in huis. Een gietijzeren tajine is vervaardigd met een geglazuurd keramieken deksel. Deze uitvoering van de tajine is geschikt voor alle warmtebronnen en ovengebruik tot 180 graden (in verband met keramieken deksel). We raden ook bij deze variant aan om goed op te passen met grote temperatuurverschillen.
Voor- en nadelen:
+ Direct klaar voor gebruik
+ Hoog gebruiksgemak
+ Geschikt voor alle warmtebronnen incl. inductie
+ Geschikt voor aanbraden
- Oppassen met temperatuurverschillen
- Niet authentiek
- Zwaar in gewicht
Recept kiptajine
We gaan je nu stap voor stap vertellen hoe je zelf kunt gaan koken met een tajine. Wij gaan een kip tajine maken met olijf en ingemaakte citroenen, geïnspireerd door Jamie Oliver.
Voorbereiding tajine
Afhankelijk van het materiaal van de tajine, bereid je deze voor. Lees hierboven meer over de voorbehandeling van het eerste gebruik van de tajine. Gebruik je een tajine van keramiek? Werk dan altijd met een sudderplaatje. Een gietijzeren sudderplaatje dempt de warmte van je gaspit en voorkomt dat het keramiek barst. Zorg daarnaast voor een goede spatel (niet te scherp i.v.m. krassen) en een keukentang.
| Ingrediënten kipmarinade | Ingrediënten tajine |
|
|
1. Allereerst maken we de kipmarinade: meng alle ingrediënten voor de marinade door elkaar en voeg de kip toe. Laat voor de meeste smaak de kip bij voorkeur enkele uren afgedekt marineren.
2. Haal het kegeldeksel van de tajine en bestrijk de onderste pan met olie. Een keramieken tajine mag nooit droogkoken, dus leeg op het vuur komen te staan. Hierdoor kunnen scheurtjes in het keramiek ontstaan. Behalve olie (wanneer je eerst gaat aanbraden) kun je ook direct alle ingrediënten in de pan doen samen met bouillon of wijn.
3. Plaats de tajine zonder deksel of ingrediënten op de warmtebron (gebruik eventueel een sudderplaatje) en zet het vuur laag. De tajine moet langzaam op temperatuur komen. Anders loop je het risico op een thermische schok door het plotselinge temperatuurverschil. Dit geldt niet voor een tajine met een RVS of gietijzeren bodem. In ongeveer 5 minuten is de tajine op temperatuur.
4. Zet de warmtebron hoger, verdeel de gemarineerde kip evenredig over de bodem en braad deze aan. De exacte tijd van het op temperatuur brengen van de tajine is afhankelijk van de grootte van de kookpit en het formaat van de tajine. Zodra de kip is aangebraden en gekarameliseerd, haal je deze uit de pan.
4. Vul de tajine met de groenten en fruit deze aan. De venkel, ui, koriandersteeltjes en knoflook mogen direct de tajine in, je hoeft de pan na het aanbraden van de kip niet tussentijds schoon te maken. Het vooraf aanbraden van de kip is een extra smaakmaker voor bakken van de groenten. Zorg wel dat er genoeg olie of bakvet in de tajine blijft zitten.
5. Zodra de groenten zijn gebakken leg je de ingemaakte citroen, olijven en de saffraan in de tajine. Daarna plaats je de reeds gebraden kip op het geheel. Leg de kip mooi weg, want deze presentatie gaat het gerecht behouden.Op deze manier is het een mooi opgemaakt geheel wanneer je de tajine op tafel zet.
5. Voeg de kippenbouillon toe en plaats het deksel op de tajine. Zet het vuur eerst hoog en zodra de inhoud kookt en gaat dampen mag de warmtebron laag. Na circa 45 tot 60 minuten is de kiptajine klaar. Tussentijds mag je wel het deksel van de pan afhalen om te kijken hoe het staat met de bereiding van het gerecht. Haal het deksel van de tajine en proef zodat je indien nodig nog peper en zout kunt toevoegen. Garneer de kip tajine voor serveren met gesnipperde koriander blaadjes.
6. Serveer de kiptajine, waarbij de pan gelijk dient als serveerschaal, met rijst, couscous of stukjes brood om te dopen. De tajine zal lang zijn warmte vasthouden. In Marokko is het overigens gebruikelijk dat gasten direct uit de tajine eten wat ook nog eens zeer feestelijk is om het op deze manier aan jouw gasten te presenteren (scheelt ook weer afwas!). Smakelijk!
7. De tajine schoonmaken. Enkel een RVS tajine bodem is vaatwasmachinebestendig. Alle andere tajines raden wij aan om met lauw water schoon te maken, met zo min mogelijk gebruik van sop. Zeker bij de ongeglazuurde keramische exemplaren want je wilt voorkomen dat het sop in het keramiek intrekt. Zorg dat tajine zeer goed droog is voordat je deze gaat opbergen en bewaar de pan in een droge ruimte. Als een keramische tajine te vochtig wordt kan in het aardewerk sporen van schimmel ontstaan.
