Hoe werkt een stoompan?
De stoompan, het perfecte middel als je wilt gaan koken met stoom. In de Chinese cultuur wordt al ruim 3000 jaar gebruik gemaakt van deze kooktechniek. Toch zijn tegenwoordig veel thuiskoks nog onbekend met stomen. Want hoe gebruik je een stoompan? Kun je alleen groente stomen? Is stomen gezond? Dit zijn vragen waar wij je antwoord op gaan geven.
Stomen kan middels een stoompan, stoomoven, stoommandje of stoominzet. In dit artikel vertellen we je alles over het gebruik en voordelen van de stoompan. Daarnaast geeft onze pannenexpert je concrete tips over koken met stoom.
Koken met stoom
Bij het stomen van voedsel gaar je de ingrediënten gescheiden van het vocht. De hete waterdamp stroomt direct op het voedsel en omsluit het van alle kanten. Bij stomen maak je dus het eten gaar door middel van damp die vrijkomt van het kokende water.
Voordelen stoompan
Een stoompan gebruiken heeft vele voordelen. Middels deze kookmethode blijven de natuurlijke voedingsstoffen behouden zonder het toevoegen van extra vet of olie. Voedsel bereid met een stoompan is een gezonde vorm van garen. Tijdens deze voorzichtige garing verandert de samenstelling van cellen waardoor het voedsel lichter verteerbaar wordt. Daarnaast blijven mineralen en vitamines tijdens het stomen beter behouden doordat deze niet ‘kapot gekookt’ worden. Middels stomen behoud je namelijk 30% meer vitamine C. Een ander voordeel is dat de kleur van het voedsel niet vervaagt.
Stoompan gebruiksaanwijzing
Onze pannenexpert gaat je in de volgende stoompan handleiding laten zien hoe stomen van groenten in zijn werk gaat. Zelf hebben we voor dit artikel gekozen voor de WMF Vitalis Compact Aroma Stomer. Deze kleine stoompan is perfect voor de beginner. De stoompan heeft namelijk een glazen deksel en temperatuurklokje waardoor je nauwlettend het stoomproces in de gaten kunt houden.
Stap 1: Maak de stoompan gereed voor gebruik
Haal het stoommandje uit de stoompan. Vul de pan met een niet vette vloeistof. Je kunt stomen met water, maar ook met bouillon of zelfs met wijn. Houd er rekening mee dat de vloeistof niet het mandje mag raken, anders ga je koken. Houd daarom ongeveer 3 centimeter ruimte tussen de vloeistof in het stoommandje. Plaats vervolgens het stoommandje weer terug in de pan.
Tip: Zorg dat gedurende het stoomproces er genoeg vocht in de pan zit, de pan mag namelijk niet gaan droogkoken. Vul zo nodig tussentijds de vloeistof aan.
Stap 2: Plaats de ingrediënten in de stoompan.
De volgende stap is om de ingrediënten die je wilt gaan stomen in de pan te plaatsen. Stem alle voedingsmiddelen met elkaar af qua formaat zodat ze ongeveer gelijktijdig gaar zijn. Snijd bijvoorbeeld de aardappeltjes al in blokjes zodat deze tegelijk met de vis klaar zijn. Houd de inhoud klein, het liefst hapklaar.
Verspreid vervolgens alle ingrediënten in één laag over het complete oppervlak zodat alles in contact blijft staan met de stoom. Werk je met een pan met meerdere lagen? Plaats dan de producten met een langere bereidingstijd zoals vlees en gevogelte onderin. Dit is ook prettiger zodat er geen vocht van het vlees druipt op de groenten. Verspreid de inhoud goed zodat de stoom kan circuleren.
Tip: Gebruik bij het stomen van voedsel altijd kwaliteitsproducten. Door deze bereidingstechniek versterk je namelijk de smaak van het product. Gebruik dus geen oude of beschadigde ingrediënten, want ook het onaangename bijsmaakje wordt versterkt.
Stap 3: Plaats de stoompan op de warmtebron.
Plaats het deksel op de stoompan en zet de pan op de warmtebron. De WMF Vitalis stoompan die wij hebben gebruikt is geschikt voor alle warmtebronnen, maar dit geldt niet voor iedere stoompan. Let bij de aanschaf van een stoompan dus goed op of jouw warmtebron geschikt is.
Begin altijd het stoomproces op een gematigde stand of middelmatig vuur. Na enkele minuten gaat er stoomontwikkeling plaatsvinden. Vanaf dat moment gaat de bereidingstijd van het product in. Vanaf 60 graden gaan de eiwitten stollen. De ideale stoomstand is tussen de 80 en 90 graden. Om dit te monitoren is een stoompan met ingebouwde temperatuurmeter een aanrader.
Tip : het is ook mogelijk om te stomen op 40 graden. Uiteraard is de bereidingstijd dan wel een stuk langer. Deze bereidingstechniek wordt ook wel slow stomen genoemd.
Stap 4: Genieten van het resultaat.
Zodra de bereidingstijd van de ingrediënten voorbij is kun je gaan genieten van jouw vers gestoomde maaltje. Zoals je kunt zien hebben wij ons tegoed gedaan aan de Chinese groente Kailan (10 minuten) met rode peper en sesamzaadjes. Stomen is tenslotte een Aziatische bereidingstechniek.
Stap 5: Reinigen van de stoompan.
Afhankelijk van het materiaal van de stoompan kan deze vaatwasserbestendig zijn. Echter raden wij het altijd aan de pan met de hand en sop af te wassen. Zeker als de pan ook een ingebouwde temperatuurmeter heeft.
Overzich stoomtijden:
Aardappel (in blokjes): 10 - 15 min.
Asperges (heel en geschild): 7 - 13 min.
Bloemkool (roosjes): 5 - 10 min.
Broccoli (stronken): 8 - 12 min.
Sperzieboontjes (heel): 4 - 6 min.
Spinazie (bladspinazie): 3 - 5 min.
Spruitjes (heel): 8 - 15 min.
Tongfiltet (heel en dun): 5 - 7 min.
Zalmmoot (dik): 10 min. (2 min. per cm dikte)
Stoominzet
Met een stoominzet kun je ook een kookpan of een snelkookpan tot een stoompan omtoveren. Dit werkt volgens hetzelfde principe als het gebruik van een stoompan volgens bovenstaand instructies. Let er op dat de stoompaninzet dezelfde diameter heeft als de pan.
