Hoe gebruik je een rookoven?

Zelf roken in een rookoven is de perfecte manier voor beginners om voedsel te roken. Vroeger was roken één van de belangrijkste conserveringsmethoden, smaak was echter bijzaak. Dat is niet langer het geval. Rooktechnieken worden inmiddels niet meer toegepast voor het verlengen van de houdbaarheid van voedsel. Tegenwoordig is het een bereidingstechniek waar zowel de professionele als hobbychef graag mee experimenteert.

 

Wat is een rookoven?

Een rookoven (rookpan) is een pan waarmee je zelf vlees, vis, groenten of fruit kunt roken. Wanneer je hout verbrand geeft dit rook. Door producten in de rook te leggen geeft de rook smaak af. Het roken van voedsel kan op verschillende manieren. In dit artikel vertellen we je meer over het rookoventje (braadsleemodel), ook wel een rookdoos genoemd. Maar het roken kan ook met andere soorten rookovens zoals rookpannen, barbecues en zelfs rookpistolen.

 

Onderdelen rookoven

Een rookoventje bestaat uit vier onderdelen: een panbasis, lekplaat, rookrek en schuifdeksel. In de panbasis zit de lekplaat en het rookrekje. Op het rookrekje wordt het product gelegd welke gerookt gaat worden. De lekplaat is er om te voorkomen dat er restmateriaal van het product bij de rookmot kan komen. Dit houdt het rookproces puur en de smaak optimaal. Met het schuifdeksel sluit je de rookpan af. Je wilt immers alle rook zo veel mogelijk in de pan houden.

 

Wat is het verschil tussen koud en warm roken?

Voordat we je meer vertellen over roken met een rookoventje, moet er eerst een keuze gemaakt worden. We kennen namelijk 2 verschillende soorten rooktechnieken: koud en warm roken. Zoals je misschien al vermoedt speelt de temperatuur tijdens het rookproces de belangrijkste rol. Warm roken is de simpelste rookmethode en heeft een minimale ondergrens van 50 graden maar kan oplopen tot 150 graden. Vanaf die temperatuur gaat het vlees, de vis of de groenten namelijk garen. Koud roken heeft niet als doel om het voedsel te garen en vindt plaats bij een temperatuur tussen de 20 en 25 graden. Perfect voor het roken van bijvoorbeeld chocolade. Koud roken kan niet in een rookpan maar wel in bijvoorbeeld een elektrische rookoven of met een rookpistool.

Expert:

Met een rookoventje kun je wel semi-koud roken. Om dit te doen moet je zodra er rookontwikkeling ontstaat, de pan van de warmtebron afhalen. De  temperatuur blijft dan hangen rond de 40 graden.  Perfect voor het roken (zonder garing) van bijvoorbeeld kazen (Stilton), boter, noten en olie.

 

Hoe werkt een rookoven?

De rookoven wordt gevuld met rookmot. De warmtebron verwarmt de rookpan waardoor er, dankzij de rookmot, rookontwikkeling ontstaat. Het voedsel ligt op het rookrekje in de pan. Zodra het rookproces van start gaat sluit men de pan volledig af zodat er geen rook kan ontsnappen. De bereidingstijd is afhankelijk van het product. Zodra het product gegaard is laat je voorzichtig de rook uit de pan ontsnappen. 

 

Rookoven handleiding

Een rookdoos is perfect voor beginners, het is compact en makkelijk inzetbaar. Wil je zelf een rookpan kopen? Dat treft, want de prijs van een rookpan is erg aantrekkelijk. Het vergt geen grote investering om in aanraking te komen met deze bereidingstechniek. In onderstaande stappen leggen wij precies uit hoe je zelf zalm kunt roken met een rookoventje.

Stap 1: Maak de rookoven gereed voor gebruik
Haal de lekplaat en het rookrekje uit de pan. Verdeel 2 eetlepels rookmot op de bodem van het rookoventje. LET OP: Niet op een  hoopje, anders verbrandt het onderste deel van de rookmot. Vervolgens kun je (indien gewenst) een snufje vuurkruiden toevoegen en over de rookmot strooien. Je kunt natuurlijk ook andere kruiden toevoegen aan de houtmot zoals laurier, tijm, salie of rozemarijn. Plaats zodra je de rookmot en kruiden hebt toegevoegd, de lekplaat en rookrekje weer terug in de pan.

Rookmot
Rookmot in combinatie met een rookpan geeft een subtiele rooksmaak af.  LET OP! Vervang na ieder gebruik de rookmot. Wanneer je voor het eerst gaat roken, begin dan met een mildere rooksoort. Breidt vervolgens uit met nieuwe houtsoorten. Laat je leiden door je eigen smaak! Al geeft onze rookexpert je wel een paar tips:

• Rookmot beuk - Past eigenlijk bij alles (perfect voor beginners!)
• Rookmot hickory - Rundvlees
• Rookmot appel - Gevogelte
• Rookmot pecan -Varkensvlees
• Rookmot kers - Groenten

Stap 2: Zalm in de pan
Nadat je het rookoventje gereed hebt gemaakt voor gebruik, is het tijd om het product dat je wilt gaan roken in de pan te leggen. Wij gaan aan de slag met een verse zalmzijde. Naturel heerlijk, maar zeker ook in combinatie met een goede dry rub onweerstaanbaar. Een dry rub is een mengsel van gedroogde kruiden en specerijen om vis of vlees op smaak te brengen. Dry rubs zijn vaak op basis van bruine of witte suiker. Doordat de suiker tijdens het garingsproces karamelliseert krijg je een mooie korstvorming. Ook voor dry rubs geldt: volg je eigen smaak!

De lekplaat en het rookrekje zitten weer in de pan. Leg de zalm in het midden op het rookrekje. Let op: Leg de zalm met de huid naar beneden. Heeft jouw zalm geen huid? Gebruik dan bakbapier. Pak vervolgens het schuifdeksel erbij en plaats deze weer op de pan. Laat het deksel voor nu half openstaan. Je wilt namelijk zien wanneer het rookproces begint.

Expert:

Ga je voor het eerst roken? Dan is een zalmmoot hier heel geschikt voor. Je wilt namelijk niet het risico lopen dat je de garing met een rookoventje nog niet helemaal onder de knie hebt. Daarom raad ik kip af als eerste keuze. Eerst even oefenen!

 

Stap 3: Plaats de rookoven op de warmtebron
Plaats het rookoventje op de warmtebron en ontsteek het vuur. Zet het vuur hoog totdat er rook ontstaat. Zet daarna het vuur laag tot middelhoog. Zo houdt het product dat je wilt gaan roken beter vocht vast. Roken gaat het beste op een gasfornuis, maar een RVS rookoventje kan ook gebruikt worden in combinatie met alle andere warmtebronnen. De rookpan is geschikt om mee te koken op gas, inductie, elektrisch, keramisch, halogeen en kan zelfs in de oven. De pan wordt nu in snel tempo verhit. Met een rookoventje is het moeilijker om de temperatuur te reguleren. Wil je niet voor verrassingen komen te staan? Dan kun je ervoor kiezen om een kernthermometer te gebruiken. Kies dan wel voor een thermometer met een heel dun draadje. Wanneer het rookproces is gestart moet het deksel namelijk goed kunnen sluiten.

Stap 4: Tijd om te roken!
Het rookoventje staat nu zo’n 30 seconden op de warmtebron. Je ziet de eerste rookontwikkeling ontstaan. Dat betekent dat het tijd is om het deksel van de pan helemaal dicht te schuiven. Voor een zalmzijde houden we een rooktijd van circa 20 minuten aan. Je mag de rookpan tussentijds niet openmaken. Hout dus het complete proces het deksel gesloten. Je hebt nu de tijd om bijvoorbeeld de groenten te grillen die je bij de zalm wilt serveren.

Rooktijd per type product
Behalve zalm zijn er genoeg andere producten geschikt om te roken in een rookoventje. Zo kun je zelf vlees, kaas, paling en nog zoveel meer roken. Hierbij een fijn beginnerslijstje aan uiteenlopende producten en hoe lang je deze moet roken.

Paling roken - 30 minuten
Kipfilet roken - 8-10 minuten
Reuzengarnalen (ongepeld) roken - 6 minuten
Spareribs roken - 20 minuten
Kaas (plak 2 cm) roken - 6 minuten

Expert:

Is het vlees dat je wilt roken te groot en past het deksel nu niet op de rookpan? Dek dan de bovenkant van de pan af met aluminiumfolie. Je kunt de pan nu niet op het fornuis gebruiken, maar wel in de oven. Zo kun je met wat kleine aanpassingen toch grotere producten roken

 

Stap 5: De rookpan openen
Zijn de 20 minuten bijna voorbij? Draai dan de laatste minuten de warmtebron uit. Zo kan het vlees of de vis nog even rusten. Wanneer het heet wordt in de pan ‘schrikt’ het vocht in het product namelijk weg en trekt het naar de kern. Door het even te laten rusten (met het gas uit) trekt het vocht weer langzaam naar de buitenkant van de zalm. Zo blijft het sappig! Nadat je en paar minuten gewacht hebt, mag je nu (voorzichtig!) het deksel een klein beetje openschuiven. Laat geleidelijk de rook uit het rookoventje ontsnappen onder de afzuigkap van je fornuis. Pas op je handen, want het oventje is heet. Gebruik dan ook ovenhandschoenen of een theedoek voor de veiligheid.

Expert:

Veel mensen maken de fout om gelijk het deksel van de rookoven in één keer open te schuiven. De rookgeur blijft dan nog lang in je keuken hangen. Wanneer je dit met beleid doet ervaar je wel een lichte rookgeur in huis, maar deze zal in no-time weer verdwijnen

 

Stap 6: Zalm uit de pan halen
Je kunt nu de zalmzijde uit de rookpan halen met een spatel en deze in combinatie met de groenten opdienen. Krijg je gasten te eten? Dan is het leuk om de zalm op te dienen op een mooie serveerschaal of rechtstreeks op een klassiek plat bord. Vergeet niet om eerst wat te oefenen met een rookoventje voor je belooft het kerstdiner te verzorgen voor de complete familie…

Ga je de zalm niet direct opeten? Laat deze dan eerst goed afkoelen voor je 'm in de koelkast bewaart. Gerookte koude zalm is de volgende dag ook heerlijk door de salade.

Expert:

Wil je een lichtere rooksmaak? Dan kun je ervoor kiezen om de rookoven niet de complete garingstijd op het fornuis te laten staan. Zet in dat geval de pan halverwege het rookproces (deksel dichthouden) in de oven om af te garen

 

Stap 7: Schoonmaken van de rookoven
Aangezien de rookoven van roestvrijstaal is gemaakt, is deze vaatwasserbestendig. Toch raden wij af dit product in de vaatwasser te reinigen. Was de rookoven bij voorkeur af met de hand. Dan houd je de pan mooier en kun je er ook langer plezier van hebben. De rookmot valt overigens zo uit de pan. Dus met enkel een sponsje en wat sop kun je de klus al klaren.
 

Video: Rookoven voor beginners

Om helemaal een compleet beeld te krijgen over roken met een rookoventje bekijk je onze video. Hier leggen we stap voor stap nog even uit hoe je zelf een rookoven kunt gebruiken. Ditmaal met een verse zalmmoot.

 

Zelf eten roken? Dit heb je nodig!

Je weet het zeker, jij wilt thuis ook de fijne kneepjes van het roken onder de knie krijgen. Om zelf te roken heb je uiteraard een rookpan nodig. Maar ook rookmot en een goede spatel mogen niet ontbreken. Voor alle benodigdheden om te kunnen roken kun je terecht in onze winkel op Noordplein 29 in Rotterdam of bekijk ons assortiment in de webshop.