Koken in een Dutch Oven

Koken in een Dutch Oven, voor velen misschien wel de meest ultieme vorm van outdoor cooking. In Amerika is deze grote gietijzeren kookpot niet meer weg te denken, maar inmiddels is deze Dutch pan ook in Nederland ongekend populair aan het worden. We merken in onze winkel een steeds grotere vraag naar Dutch Ovens. Of het nu gaat om buiten koken op open vuur met een driepoot, als pan voor op de BBQ, of voor het bereiden van een stoofgerecht op het gasfornuis. Wij vertellen je graag meer over deze veelzijdige gietijzeren kookpot.

In dit artikel gaat onze pannenexpert Ria je meer vertellen over de achtergrond, het gebruik en onderhoud van een Dutch Oven. Ria werkt ruim 15 jaar bij Kookpunt en is regelmatig te vinden bij Dutch Oven wedstrijden en events. Lees nu al haar tips voor de Dutch Oven of bekijk direct ons aanbod aan gietijzeren kookpotten.

Ga direct naar:
Wat is een Dutch Oven? >>
Soorten Dutch Ovens >>
Hoe gebruik je een Dutch Oven? >>
Broodbakken Dutch Oven - stappenplan >>
Dutch Oven Schoonmaken >>
Dutch Oven (opnieuw) inbranden >>
Zelf aan de slag met een Dutch Oven>>

Wat is een Dutch Oven?

Een Dutch Oven is een gietijzeren kookpot, afkomstig uit Amerika welke in veel gevallen gebruikt wordt bij buiten koken op open vuur. Dutch Ovens hebben een dikke wand en houden dankzij het gietijzeren materiaal goed hun warmte vast. Met deze veelzijdige pan kun je braden, stoven, bakken, grillen en zelfs frituren. Maar oorspronkelijk vallen deze authentieke kookpotten onder de categorie braadpannen. Dutch Ovens zijn te gebruiken op open vuur, tussen de hete kolen als oven, als pan voor op de BBQ en als reguliere braadpan in de keuken. Een veelzijdige pan waarmee je kunt blijven experimenteren.

Geschiedenis en oorsprong Dutch Oven

De Dutch Oven vindt zijn oorsprong in het Oude Westen van Amerika, in de staat Utah om precies te zijn. De eerste gietijzeren kookpotten dateren uit de 7e en 8e eeuw. Daarna werd er door de kolonisten dankbaar gebruik van deze pannen gemaakt doordat ze zo ontzettend veelzijdig zijn. Veel later pas werd de Dutch Oven gemaakt met pootjes en een hoge dekselrand. Hierdoor kon de pan ook als oven gebruikt worden.

De specifieke naam heeft de Dutch Oven te danken aan de Engelsman Abraham Darby die begin 18e eeuw in Nederland zag hoe, met zandmallen, gietijzeren pannen gemaakt werden. Tegenwoordig zien we de Dutch Oven terug als braadpan op het fornuis of als kookpot bij outdoor cooking. In Nederland worden er tegenwoordig ook steeds vaker wedstrijden gehouden in deze authentieke pan.

 Soorten Dutch Ovens

Dutch Ovens zijn er in vele maten. Daarnaast zijn er verschillende soorten Dutch ovens, met pootjes en exemplaren met een gladde bodem. Ook zijn er exemplaren met en zonder holle deksel. Afhankelijk van deze eigenschappen is de kookpot te gebruiken voor verschillende kooktechnieken.

Dutch Oven met pootjes
De Dutch Ovens met pootjes en een deksel met hoge rand zijn het populairst bij outdoor cooking. Wanneer de kookpot over voetjes beschikt kun je deze namelijk tussen de kolen of in het vuur plaatsen. Dankzij de hoge rand kunnen er kooltjes, briketten of zelfs andere Dutch Ovens, op de pan geplaatst worden. Op deze manier worden de pannen van boven en onder verwarmd en maak je van de Dutch Oven een authentiek bakoventje.

Een andere optie is om middels een driepoot, ook wel tripod genoemd, de Dutch Oven aan het metalen hengsel van de panrand boven een vuur te hangen. Hierbij maakt het niet uit of de Dutch Oven over pootjes beschikt.

Dutch Oven zonder pootjes
Enkel exemplaren met een gladde bodem zijn te gebruiken in een reguliere keuken. Vaak hebben deze Dutch Ovens een bol deksel omdat het plaatsen van kolen niet van toepassing is. Wel zijn dankzij het gietijzeren materiaal de meeste Dutch Ovens geschikt voor alle warmtebronnen. Uiteraard is de pan ook als reguliere braadpan in de oven te gebruiken.

Hoe gebruik je een Dutch Oven?

Deze veelzijdige gietijzeren kookpot kun je op 5 verschillende manieren gebruiken. Op deze manier kun je blijven variëren en experimenteren. De mogelijkheden zijn wel afhankelijk van welke uitvoering Dutch Oven je hebt: met of zonder pootjes. Deze gebruikstechnieken kun je hanteren bij een Dutch Oven:

1. Boven open vuur middels een driepoot
2. Met hete kolen, onder en op de pan (alleen exemplaren met pootjes en hol deksel)
3. Op de BBQ of in de Kamado
   (indien pootjes, plaats pan op een plate setter)
4. In de oven als braadpan
5. Op het fornuis of de kookplaat (alleen Dutch Ovens zonder pootjes)

Aan de slag met de Dutch Oven

In onderstaande handleiding gaan we je stap voor stap precies vertellen hoe je zelf met zo’n Dutch Oven pan aan de slag kunt gaan. Wij hebben een Lodge Dutch Oven op de meest authentieke manier gebruikt en dat is door ermee te bakken op gloeiende kolen. Hiervoor hebben we de volgende spullen gebruikt: Dutch Oven, seasoning spray (koolzaadolie), tripod (driepoot), brikettenstarter, vuurschaal, lid lifter (deksellifter), BBQ tang, crème brûléebrander, kolen en aanmaakblokjes, bakpapier (rond geknipt) en een kernthermometer.

Recept: Dutch Oven brood

Wij hebben een no-knead bread met de Dutch Oven gemaakt. De naam zegt het al, een no-knead bread is brood wat je nauwelijks hoeft te kneden. Met dit recept maak je een groot brood van ongeveer een kilo in gewicht. Perfect als lunch of bij de borrel.

Ingrediënten:
- 300 gram volkorenbloem
- 170 gram maïsbloem
- 400 ml water
- 1 gram gedroogde gist
- 8 gram zout

Bereiding:

Roer alle bovenstaande ingrediënten door elkaar in een grote mengkom. Nadat je dit hebt gedaan zul je zien dat het deeg een beetje slap blijft. Sluit de mengkom af met een plastic zak of folie en zet het geheel weg op een warme plek. Laat vervolgens het deeg 12 tot 18 uur rijzen. Wanneer deze tijd voorbij is haal je het deeg uit de mengkom en leg je dit in een rijsmandje met veel bloem (om vastplakken te voorkomen). Laat het deeg vervolgens nog eens 2 uur rijzen in het rijsmandje.

Met een houtskoolstarter maak je circa 25 briketten aan. Leg minimaal 8 gloeiende briketten onder de pan en de overige op het deksel. Op deze manier wordt de Dutch Oven goed heet en ben je deze als het ware aan het voorverwarmen. Zodra de pan op temperatuur is, circa 250 graden, laat je het deeg vanuit het rijsmandje in de Dutch Oven glijden. In ongeveer 45 mintuen is het brood gaar. Draai tussentijds het deksel een beetje rond om gelijkmatiger warmte in de pan te krijgen. 

 

Stap 1: Pan klaar voor gebruik maken

Voor gebruik raden wij aan om de Dutch Oven extra in te vetten. Dit kun je doen met wat neutrale olie of season spray gemaakt van koolzaad (canola) olie. Zorg dat de pan goed schoon en droog is. Spray of wrijf vervolgens een dun laagje over het gehele kookoppervlak. Wrijf de olie goed in met papier of een doek. De pan is klaar voor gebruik. Zet om te beginnen je opstelling met de driepoot en alle benodigde spullen klaar. Zorg ervoor dat de poten van de driepoot stevig vast of in de grond staan.

Dutch Oven eerste gebruik
Afhankelijk van het materiaal en de afwerking brand je de gietijzeren pan in voor het eerste gebruik. Kies je voor een Dutch Oven van het merk Lodge, dan hoef je de pan niet in te branden. Dit merk heeft uitsluitend preseasoned gietijzeren pannen in het assortiment. Enkel de pan vettig houden met olie is dan voldoende.

Expert:

Wanneer je werkt met kolen wil je graag dat de ondergrond van je tuin beschermd is. Hiervoor kun je een vuurschaal gebruiken. Zoek je een goedkoper alternatief? Gebruik dan een paellapan, deze heb je al voor een paar tientjes terwijl een vuurschaal in de meeste gevallen honderden euro’s kost.

Stap 2: Maak de kolen aan

De volgende stap is om de kolen aan te maken die je gaat gebruiken als warmtebron voor de Dutch Oven. Wij geven altijd de voorkeur om hierbij een houtskoolstarter en een crème brûléebrander te gebruiken. Leg de twee aanmaakblokjes op de paellapan of vuurschaal en maak deze aan met de crème brûléebrander. Vul de bovenkant van de firestarter met circa 25 kooltjes. Plaats vervolgens de firestarter gevuld met kolen over de aanmaakblokjes heen.

Houtskoolstarter
Dit BBQ hulpmiddel werkt als een schoorsteen en zorgt voor een trekkende luchtstroom. Hierdoor gaan de kolen in snel tempo gloeien en zijn deze eerder klaar voor gebruik.

Stap 3: Plaats de kolen in de juiste positie

Zodra de kolen gloeien zijn deze klaar voor gebruik. Schud voorzichtig de kolen uit de houtskoolstarter en leg met de BBQ tang de kooltjes in de juiste positie. Leg in ieder geval 8 gloeiende kooltjes onder de pan en 16 stuks op het deksel zodat de Dutch Oven goed heet word. Je bent nu als het ware ‘de oven aan het voorverwarmen’. Nu is het wachten tot de pan de juiste temperatuur bereikt. In dit geval laten we de pan opwarmen tot 250 graden. Vanaf het moment dat de kolen in positie lagen duurde dit bij ons ongeveer 25 min.

Dutch Oven warmtebronnen
Dutch Ovens van ongeëmailleerd gietijzer zijn in de meeste gevallen geschikt voor alle warmtebronnen. Mocht je twijfelen, wij hebben bij ons complete assortiment aan Dutch Ovens in de productspecificaties aangegeven voor welke warmtebronnen de specifieke pan geschikt is.

Expert:

Sommige tools zijn praktisch onmisbaar bij outdoor cooking. Een kernthermometer is hier een goed voorbeeld van. Daarom heb ik bij het op temperatuur brengen van de pan een thermometer met een lange vuurvaste draad gebruikt. Op deze manier weet je het zeker als de pan de juiste temperatuur heeft bereikt.

 

Stap 4: Bak het brood in de pan

Wanneer de pan de juiste temperatuur heeft bereikt is het tijd om het brooddeeg in de pan te doen. Pak altijd met de deksellifter het deksel van de hete pan. Zo werk je niet alleen veilig maar ook schoon en voorkom je dat er kolen in de pan komen. Omdat deegproducten delicater zijn om te bereiden dan vele andere ingrediënten hebben wij gebruik gemaakt van bakpapier. Plaats het brooddeeg in de pan. Plaats vervolgens het deksel met de deksellifter weer terug op de Dutch Oven en laat het brood in 45 minuten garen. Probeer tussendoor niet te veel in de pan te kijken omdat dit de Dutch oven flink laat afkoelen.

Stap 5: Haal het brood uit de pan

Na circa 45 minuten is het brood goudbruin en mag deze uit de pan gehaald worden. Dankzij het bakpapier kun je het brood gemakkelijk uit de pan halen. Tijd voor het leukste onderdeel.. Het resultaat proeven! Zoals je merkt is de Dutch Oven gebruiken een beleving. Experimenteer met het maken van verschillende gerechten of nodig vrienden uit om samen te genieten van deze outdoor kookervaring. Eet smakelijk!

Expert:

Uiteraard kun je er ook voor kiezen om brood te bakken met een Dutch Oven in een reguliere oven. In dat geval verwarm je de pan 30 minuten in de oven op 250 graden. Bak het brood 35 minuten met het deksel op de pan en daarna nog 35 minuten zonder deksel. Veel plezier met experimenteren!

Dutch Oven schoonmaken

Een Dutch Oven is heel gemakkelijk schoon te maken. Was de (afgekoelde) gietijzeren pan af met water en een schuurspons. Het gebruik van sop mag, maar pas hier wel mee op. Sop ontvet namelijk en dit wil je zoveel mogelijk voorkomen met gietijzeren pannen. Kies je er toch voor om de pan te reinigen met sop, olie deze dan daarna altijd opnieuw in om de pan vettig te houden.

Dutch Oven inbranden

De exemplaren in ons assortiment zijn allemaal pre-seasoned en hoeven dus niet vooraf ingebrand te worden. Is jouw Dutch Oven beschadigd waardoor de pan een roestplekje bevat of een metaalachtige smaak afgeeft? Geen nood! In dat geval raden wij je aan om de pan opnieuw in te branden, dan is deze weer zo goed als nieuw. Een pre-seasoned gietijzeren pan opnieuw inbranden doe je heel gemakkelijk:

1. Was de pan af met heet water, verwijder eventuele roestplekjes of aanslag met schuurmiddel en een schuursponsje.
2. Smeer de pan in met een dun laagje plantaardige neutrale olie.
3. Plaats de pan ondersteboven in de koude oven. Schuif een bakplaat met aluminiumfolie onder de pan om eventuele druppels olie op te vangen.
4. Zet de oven aan op 180 graden en stel de timer in op 1 uur.
5. Haal na een uur de pan uit de oven en laat deze afkoelen. De pan is nu weer klaar voor gebruik.

 

Zelf aan de slag met een Dutch Oven?

Kun je niet wachten en wil je niets liever dan zelf aan de slag gaan met jouw eigen Dutch Oven. Bekijk dan alles wat je nodig hebt om zelf met deze veelzijdige gietijzeren kookpot aan de slag te gaan en te gaan buiten koken op open vuur.

Wil je graag meer weten over de Dutch Oven? Ria en onze andere pannenexperts beantwoorden graag jouw vragen over deze gietijzeren pan. Daarnaast hebben we een ruim assortiment aan Dutch Ovens in onze fysieke winkel in Rotterdam staan. Zo kun je deze en vele andere pannen bekijken en zelfs in actie zien! 

Kookpunt 
Noordplein 29
3035 EC Rotterdam
Tel: 0104431077
E-mail: webshop@kookpunt.nl 

Of bestel direct jouw Dutch Oven online.