Onderhoud van de pistonmachine

Om ervoor te zorgen dat je espressomachine zo lang mogelijk meegaat, moet je deze goed onderhouden. Zo is het belangrijk om de machine eens in de zoveel tijd te ontkalken en onderdelen schoon te maken. Hieronder leggen we uit hoe je dat het beste kunt doen.

Er bestaan verschillende soorten pistonmachines, met allemaal hun eigen onderhoudsadvies. Allereerst is het dus zaak om vast te stellen wat voor type machine jij in huis hebt. Ben je hier niet zeker van? Raadpleeg dan de handleiding of vraag advies bij onze experts.

 

Machine met thermoblock

Apparaten met een thermoblock kernmerken zich door een zeer korte opwarmtijd en het pulsief leveren van stoom. Hoor je de machine pompen als je het stoompijpje aanzet? Dan heb je een machine met een thermoblock. Om dit apparaat schoon te houden, zijn er een aantal handelingen nodig:

Ontkalken

Een machine met thermoblock hoeft relatief gezien maar weinig ontkalkt te worden, omdat er niet constant water in het systeem zit. Hoe vaak je moet ontkalken hangt sterk af van de hardheid van het gebruikte water. Over het algemeen adviseren we om eens per maand de machine te ontkalken. Gebruik je zacht water, dan is een keer per kwartaal genoeg.

• Haal een speciale ontkalkingsvloeistof voor espressomachines in huis. Let op: gebruik nooit azijn. Dit is te agressief en kan de machine ernstig beschadigen.
• Vul de watertank met 250 ml bio-ontkalker en doe daar 750 ml water bij. Gebruik je een ander ontkalkingsmiddel, lees dan de handleiding voor de juiste verhoudingen.
• Zet de stoompijp in stoompositie en druk de koffiezetknop in. Vang het water op met een kannetje.
• Wacht totdat de watertank voor de helft is leeg gelopen en zet de machine uit voor 10 minuten.
• Zet de stoompijp weer op zijn plaats en laat de rest van het water zonder het piston door de broeikop lopen. Vang ook hier weer het water op met een kannetje.
• Vul daarna de watertank met vers water en herhaal het proces. Doe dit twee keer om ervoor te zorgen dat alle ontkalkingsvloeistof is verwijderd uit het systeem.

Tip: Het ontkalkingsproces van sommige machines kan afwijken van bovenstaande algemene handleiding, het is daarom verstandig om ook de handleiding van het apparaat te raadplegen.

Schoonmaken van de broeikop

De broeikop moet één keer in de twee weken schoongemaakt worden om te voorkomen dat het zeefje (F) verstopt. Dit is vrij simpel: draai het schroefje (H) met een muntje of schroevendraaier los. Haal het zeefje eruit en maak dit schoon met een sponsje. Reinig de broeikop met een borstel of doek. Plaats het zeefje terug op zijn plek en draai de schroef met de hand vast. Doe dit niet met het muntje of de schroevendraaier want dan zit het te strak als de machine zich opwarmt en kan de broeikop kapot gaan.

Tip: Is het zeefje moeilijk schoon te krijgen? Hou het dan even boven een vlam uit het gasfornuis of gasbrandertje. De aangekoekte resten worden zo weggebrand.

Voorbeelden van machines met een thermoblock zijn de Quick Mill, Ascaso Dream en de Smeg espressomachine. 

Vervangen van de pistonring

Als je de machine normaal gebruikt (tot tien kopjes per dag) moet je één keer per jaar de pistonring (D) vervangen. Deze ring zorgt voor de afsluiting tussen de machine en de piston. Na verloop van tijd droogt de ring uit en kan er water langs de piston druppelen. Verwijder de zeef (F) en wip de ring eruit met de achterkant van een lepeltje. De nieuwe ring kun je er zo indrukken.

Let op: wordt de machine veelvuldig gebruikt (meer dan 10 kopjes per dag) of staat het apparaat vaak de hele dag aan, moet de ring veel vaker worden vervangen.

Overig

Naast bovenstaande handelingen is het slim om de machine na ieder gebruik even schoon te maken. Verwijder altijd de koffiedrab uit de piston en reinig het stoompijpje als dat is gebruikt. De zeefjes in een piston kunnen verstopt raken door oude koffieresten, maak deze dus af en toe schoon met een sponsje en een sopje.

 

Machine met een enkele boiler

Apparaten met een enkele boiler kernmerken zich door een opwarmtijd van ongeveer 15 minuten en hebben een constante stoomfunctie (je hoort de machine bij gebruik van het stoompijpje niet pompen). Om dit apparaat schoon te houden, zijn een aantal handelingen nodig:

Ontkalken

Een machine met thermoblock hoeft relatief gezien maar weinig ontkalkt te worden, omdat er niet constant water in het systeem zit. Hoe vaak je moet ontkalken hangt sterk af van de hardheid van het gebruikte water. Over het algemeen adviseren we om eens per maand de machine te ontkalken. Gebruik je zacht water, dan is een keer per kwartaal genoeg.

• Haal een speciale ontkalkingsvloeistof voor espressomachines in huis. Let op: gebruik nooit azijn. Dat is te agressief en kan de machine ernstig beschadigen.
• Begin met een koude machine. Zet het apparaat pas aan als je wil beginnen met ontkalken.
• Vul de watertank met 250 ml bio-ontkalker en doe daar 750 ml water bij. Gebruik je een ander ontkalkingsmiddel, lees dan de handleiding voor de juiste verhoudingen.
• Laat heet water door het stoompijpje stromen en vang het op met een kannetje. Doe dit tot de watertank voor de helft is leeggelopen. Nu is de boiler gevuld.
• Schakel de machine uit voor dertig minuten zodat het ontkalkingsmiddel in kan werken.
• Zet de machine weer aan en laat de rest van het water door de broeikop en het stoompijpje stromen. Vang het water op met een kannetje.
• Vul de watertank met vers water en laat het zowel via de broeikop als via het stoompijpje doorlopen. Herhaal dit totdat het water niet meer zuur ruikt. Dan pas is alle ontkalkingsvloeistof uit het systeem verdwenen.

Tip: Het ontkalkingsproces van sommige machines kan afwijken van bovenstaande algemene handleiding, het is daarom verstandig om ook de handleiding van het apparaat te raadplegen.

Backflushen

Om de broeikop van je espressomachine grondig en van binnenuit te reinigen, kun je deze 'backflushen'. Backflushen wordt ook wel 'blindfilteren' genoemd, aangezien er een dicht filter wordt gebruikt om de zetgroep van je machine door te spoelen. Tijdens het backflushen wordt er water in de blinde zeef geperst dat vervolgens weer terugspoelt richting de broeikop. Hierdoor worden er delen schoongemaakt waar je met een doekje niet bij kunt komen. Het backflushen moet één keer in de drie maanden gebeuren. Doe het niet vaker dan dat, veel onderdelen werken juist goed door de vettigheid van de koffie en het mag niet te droog worden. Backflush jouw machine als volgt:

• Plaats een zeef zonder gaatjes (een blindfilter) in je piston en vul deze met een theelepel zetgroepreiniger. Draai de piston vervolgens op de machine.
• Zet de koffiezetknop aan en wacht totdat je de pompdruk weg hoort vallen, zet dan de machine uit.
• Herhaal dit een paar keer en laat daarna de machine zonder het blinde zeefje even doorstromen.

Let op: backflushen is alleen mogelijk als je een machine hebt met een E-61 kop. Weet je niet zeker of jouw machine dat heeft? Raadpleeg de handleiding of bel één van onze experts in de winkel (010-4431079).

Voorbeelden van machines met een enkele boiler zijn de ECM Classika II, Vibiemme Domobar standaard en de La Pavoni Europiccola.

Vervangen van de pistonring

Als je de machine normaal gebruikt (tot tien kopjes per dag) moet je één keer in de zes tot twaalf maanden de pistonring vervangen. Deze ring zorgt voor de afsluiting tussen de machine en de piston. Na verloop van tijd droogt de ring uit en kan er water langs de piston druppelen. Verwijder de zeef en wip de ring eruit met de achterkant van een lepeltje, de nieuwe ring kun je er zo indrukken. Het verwijderen van de zeef moet per machine anders aangepakt worden, het is daarom verstandig om de handleiding van het apparaat te raadplegen.

Let op: wordt de machine veelvuldig gebruikt (meer dan 10 kopjes per dag) of staat het apparaat vaak de hele dag aan, dan moet de ring vaker worden vervangen.

Overig

Naast bovenstaande handelingen is het slim om de machine na ieder gebruik even schoon te maken. Verwijder altijd de koffiedrab uit de piston en reinig het stoompijpje als dat is gebruikt. Ook kunnen de zeefjes in een piston verstopt raken door oude koffieresten. Dit is makkelijk te reinigen met zetgroepreiniger. Voeg een theelepel van dit reinigingsmiddel toe aan een klein bakje met water en laat de zeefjes en de onderkant van de piston een half uur weken. Alle koffievetten lossen op deze manier op en de onderdelen zien er weer uit als nieuw. Voor extra reinigingskracht kun je een klein scheutje ontkalkingsmiddel toevoegen aan het water.

 

Machine met een dubbele boiler of warmtewisselaar

Machines met een dubbele boiler of warmtewisselaar hebben continue zowel stoom, heet koffiewater als kokend (thee-)water beschikbaar. Om dit apparaat schoon te houden, zijn een aantal handelingen nodig:

Ontkalken
Hoe vaak je moet ontkalken hangt sterk af van de hardheid van het gebruikte water. Over het algemeen adviseren we om eens per maand de machine te ontkalken. Gebruik je zacht water, dan is een keer per kwartaal genoeg. Het ontkalken van een machine met een dubbele boiler / warmtewisselaar kan tijdrovend zijn, omdat het lang duurt voordat alle ontkalkingsvloeistof volledig uit de machine is verdwenen. Soms gaat er wel tien liter water door het apparaat heen voordat deze goed is gespoeld. Volg onderstaande stappen om de machine te ontkalken:

• Haal een speciale ontkalkingsvloeistof voor espressomachines in huis. Let op: gebruik nooit azijn. Dat is te agressief en kan de machine ernstig beschadigen.
• Begin met een koude machine. Zet de het apparaat pas aan wanneer je wil ontkalken.
• Leeg de boiler door de heetwaterkraan open te zetten en het water eruit te laten stromen. Vang het water op met eenkannetje.
• Vul de watertank met 250 ml en doe daar 700 ml water bij. Gebruik je een ander ontkalkingsmiddel, lees dan de handleiding voor de juiste verhoudingen.
• Laat water door de heetwaterkraan stromen en vang het water op met een kannetje. Doe dit tot de watertank voor de helft is leeggelopen. Nu is de boiler gevuld.
• Schakel de machine uit voor dertig minuten zodat het ontkalkingsmiddel in kan werken.
• Zet de machine weer aan en laat de rest van het water door de broeikop, de heetwaterkraan en de stoompijp stromen. Vang het water op met een paar kannetjes.
• Vul de watertank daarna met vers water en laat het via de broeikop, de heetwaterkraan en het stoompijpje doorlopen. Herhaal dit totdat het water niet meer zuur ruikt. Dan pas is alle ontkalkingsvloeistof uit het systeem verdwenen.

Het ontkalkingsproces van sommige machines kan afwijken van onderstaande algemene handleiding, het is daarom verstandig om ook de handleiding van het apparaat te raadplegen.

Tip: Gebruik een een waterkan met kalkfilter om het water van de machine aan te vullen. Door het gebruik van gefilterd water in plaats van kraanwater, zal er minder kalk in de machine terecht komen waardoor ontkalken minder noodzakelijk is.

Backflushen

Om de broeikop van je espressomachine grondig en van binnenuit te reinigen, kun je deze 'backflushen'. Backflushen wordt ook wel 'blindfilteren' genoemd, aangezien er een dicht filter wordt gebruikt om de zetgroep van je machine door te spoelen. Tijdens het backflushen wordt er water in de blinde zeef geperst dat vervolgens weer terugspoelt richting de broeikop. Hierdoor worden er delen schoongemaakt waar je met een doekje niet bij kunt komen. Het backflushen moet één keer in de drie maanden gebeuren. Doe het niet vaker dan dat, veel onderdelen werken juist goed door de vettigheid van de koffie en het mag niet te droog worden. Backflush jouw machine als volgt:

• Plaats een zeef zonder gaatjes (een blindfilter) in je piston en vul deze met een theelepel zetgroepreiniger. Draai de piston vervolgens op de machine.
• Zet de koffiezetknop aan en wacht totdat je de pompdruk weg hoort vallen, zet dan de machine uit.
• Herhaal dit een paar keer en laat daarna de machine zonder het blinde zeefje even doorstromen.

Let op: backflushen is alleen mogelijk als je een machine hebt met een E-61 kop. Weet je niet zeker of jouw machine dat heeft? Raadpleeg de handleiding of bel één van onze experts in de winkel (010-4431079).

 

Vervangen van de pistonring

Als je de machine normaal gebruikt (tot tien kopjes per dag) moet je één keer in de zes tot twaalf maanden de pistonring vervangen. Deze ring zorgt voor de afsluiting tussen de machine en de piston. Na verloop van tijd droogt de ring uit en kan er water langs de piston druppelen. Verwijder de zeef en wip de ring eruit met de achterkant van een lepeltje, de nieuwe ring kun je er zo indrukken. Het verwijderen van de zeef moet per machine anders aangepakt worden, het is daarom verstandig om de handleiding van het apparaat te raadplegen.

Let op: wordt de machine veelvuldig gebruikt (meer dan 10 kopjes per dag) of staat het apparaat vaak de hele dag aan, dan moet de ring vaker worden vervangen.

Overig

Naast bovenstaande handelingen is het slim om de machine na ieder gebruik even schoon te maken. Verwijder altijd de koffiedrab uit de piston en reinig het stoompijpje als dat is gebruikt. Ook kunnen de zeefjes in een piston verstopt raken door oude koffieresten. Dit is makkelijk te reinigen met zetgroepreiniger. Voeg een theelepel van dit reinigingsmiddel toe aan een klein bakje met water en laat de zeefjes en de onderkant van de piston een half uur weken. Alle koffievetten lossen op deze manier op en de onderdelen zien er weer uit als nieuw. Voor extra reinigingskracht kun je een klein scheutje ontkalkingsmiddel toevoegen aan het water.

Voorbeelden van machines met een dubbele boiler of warmtewisselaar zijn de ECM Controvento,ECM Technika V Profi en de Profitec Pro 700.